şâfiî mezhebi kuralları ne demek?
Şâfiî mezhebi, İslam hukukunda dört büyük Sünni mezhepten biridir. Kurucusu, hicri 150 (miladi 767) yılında Gazze'de doğan ve 204 (miladi 820) yılında Mısır'da vefat eden İmam Muhammed bin İdris eş-Şâfiî'dir. Şâfiî mezhebi, özellikle Güneydoğu Asya, Doğu Afrika, Mısır ve Suriye gibi bölgelerde yaygındır.
Şâfiî Mezhebinin Temel Kaynakları:
- Kur'an: Şâfiî mezhebinin temel kaynağıdır. Tüm hükümlerin ilk dayanağı Kur'an-ı Kerim'dir.
- Sünnet: Kur'an'dan sonra ikinci temel kaynaktır. Sünnet, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sözleri, fiilleri ve takrirleridir. Şâfiî mezhebi, sahih hadislerin kabulünde titiz davranır.
- İcmâ: Müctehidlerin bir konuda fikir birliğine varmasıdır. Şâfiî mezhebi, sahabe icmâsına büyük önem verir. Bkz: İcmâ
- Kıyas: Kur'an, Sünnet ve İcmâ'da açıkça belirtilmeyen bir konuda, benzer durumlardan yola çıkarak hüküm çıkarmaktır. Şâfiî mezhebi, kıyası ihtiyatla kullanır ve ancak zaruret halinde başvurur. Bkz: Kıyas
Şâfiî Mezhebinin Önemli Özellikleri:
- Hadis Usulüne Verilen Önem: Şâfiî mezhebi, hadislerin sahihliğine büyük önem verir ve hadis usulü konusunda titiz davranır. Hadislerin sened ve metin tenkidini dikkatle yapar.
- İstishab İlkesi: Bir şeyin aksine bir delil bulunmadıkça, önceki hali üzere kalması esastır. Yani, bir durumun meşru olduğuna dair bir delil varsa ve bu durumun değiştiğine dair bir delil yoksa, o durum meşru kabul edilir.
- Örf ve Âdetin Hükümlere Etkisi: Şâfiî mezhebi, örf ve âdeti doğrudan bir kaynak olarak kabul etmez. Ancak, şer'i delillerle çelişmeyen ve belirli bir bölgede yaygın olarak uygulanan örf ve âdetler, bazı konularda hükümlerin yorumlanmasında etkili olabilir. Bkz: Örf%20ve%20Adet
Şâfiî Fıkhında İbadetler:
- Niyet: İbadetlerin geçerli olması için niyet şarttır.
- Temizlik: Namaz gibi ibadetler için abdest veya gusül almak gereklidir.
- Namaz: Şâfiî mezhebinde namazın şartları ve rükünleri diğer mezheplerle benzerlik gösterir, ancak bazı detaylarda farklılıklar bulunur. Örneğin, namazda Fatiha suresini okumak farzdır.
- Oruç: Ramazan orucu, Şâfiî mezhebinde de farzdır. Orucu bozan durumlar ve oruçla ilgili diğer hükümler diğer mezheplerle benzerlik gösterir.
- Zekât: Zekât, Şâfiî mezhebinde de farz olan bir ibadettir. Zekât verilecek mallar ve zekât oranları diğer mezheplerle benzerdir.
- Hac: Hac ibadeti, Şâfiî mezhebinde de farzdır. Hac ibadetinin şartları ve rükünleri diğer mezheplerle benzerlik gösterir.
Şâfiî Fıkhında Muamelat:
- Alışveriş: Alışveriş akdinde, tarafların rızası, malın belirli olması ve şer'i hükümlere uygun olması şarttır.
- Nikah: Nikah akdi, Şâfiî mezhebinde de önemli bir akittir. Nikahın şartları, rükünleri ve boşanma hükümleri diğer mezheplerle benzerlik gösterir.
- Miras: Miras hükümleri, Şâfiî mezhebinde Kur'an ve Sünnet'e göre belirlenir. Mirasçıların payları ve mirasın taksimi diğer mezheplerle benzerlik gösterir.
Bu bilgiler, Şâfiî mezhebinin temel esaslarını ve özelliklerini özetlemektedir. Daha detaylı bilgi için, fıkıh kitaplarına başvurmak faydalı olacaktır.